Mimarlar Odası Zonguldak Temsilcisi Ece Bakioğlu, Amelebirliği Hastanesi'nin tarihi ve sosyal önemine dikkat çekerek korunup fonksiyon kazandırılması gerektiğini belirtti. Hastanenin yıkılması Zonguldak'ın emek tarihinin silinmesi anlamına gelecek, dedi.
Mimarlar Odası Zonguldak İl Temsilcisi Ece Bakioğlu, Amelebirliği Hastanesi’nin kentin emek tarihini ve Cumhuriyet’in sosyal devlet anlayışını yansıtan önemli bir kültürel miras olduğunu belirterek, yapının yıkılmak yerine korunması ve yeniden işlevlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
Zonguldak Amelebirliği Hastanesi’nin olası yıkımına ilişkin tartışmalar sürerken, Mimarlar Odası Zonguldak İl Temsilcisi Ece Bakioğlu, yazılı bir açıklama yaparak yapının korunması gerektiğine dikkat çekti.
Bakioğlu, Amelebirliği Hastanesi’nin yalnızca bir sağlık kurumu değil, Türkiye’nin sanayileşme ve madencilik tarihiyle özdeşleşmiş bir toplumsal hafıza mekânı olduğunu belirtti. Cumhuriyet’in erken döneminde işçi sağlığı ve refahı için kurulan bu hastanenin, sosyal devlet anlayışının öncü örneklerinden biri olduğunu ifade eden Bakioğlu, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Zonguldak Amelebirliği Hastanesi, yalnızca bir sağlık kurumu olmanın ötesinde, Türkiye’nin sanayileşme süreciyle, özellikle de kömür madenciliği tarihiyle doğrudan ilişkili bir toplumsal hafıza mekânıdır. Cumhuriyet’in erken dönemlerinde işçi sağlığı ve refahı için kurulan bu hastane, Amelebirliği Kurumu’nun sosyal devlet anlayışının öncü örneklerinden biridir. Bu yönüyle yapı, endüstri mirasının bir parçası olarak hem tarihsel hem de mimari bakımdan korunması gereken önemli bir değere sahiptir. Bugün Türkiye’nin birçok kentinde Cumhuriyet dönemine ait, özgün özelliklerini koruyan pek çok yapı ayaktadır ve kullanılmaktadır. Elbette deprem gerçeğiyle yüzleştiğimiz ülkemizde, riskli yapılar için gerekli önlemler alınmalı, insan yaşamını tehlikeye atmayacak adımlar atılmalıdır. Ancak bu durum, her eski binanın yıkılarak belleğinin, değerinin ve izinin silinmesi anlamına gelmemelidir. Günümüz teknolojileriyle güçlendirilip yeniden işlevlendirilebilecek bu tür yapılar, kent yaşamına kazandırılmalı; geçmişin emeğini ve kültürel birikimini geleceğe taşıyacak biçimde korunmalıdır. Bu anlamda kaderini bekleyen Yayla İlkokulu ve Sineması örneği de benzer bir hassasiyetin gerekliliğini ortaya koymaktadır.
“ZONGULDAK’IN EMEK TARİHİYLE ÖZDEŞLEŞMİŞ BİR BELLEĞİN SİLİNMESİNİ DE BERABERİNDE GETİRECEKTİR”
Amelebirliği Hastanesi’nin olası yıkımına yönelik verilecek bir karar, yalnızca bir yapının ortadan kaldırılmasını değil, Zonguldak’ın emek tarihiyle özdeşleşmiş bir belleğin silinmesini de beraberinde getirecektir. Yapının özgün mimari kimliği, kentteki sosyal yapı ile bütünleşmiş konumu ve Cumhuriyet’in erken dönem sağlık politikalarını yansıtma biçimi, onu korunması gereken kültür varlıkları arasında özel bir yere taşımaktadır.
Eğer mevcut yapı, yeni teknolojik gereksinimler, altyapı ihtiyaçları ya da artan alan talepleri nedeniyle günümüz koşullarını karşılayamıyorsa; sağlık hizmetlerinin Atatürk Devlet Hastanesi gibi başka bir yapıya nakledilmesi halinde dahi, Amelebirliği Hastanesi korunmalı, uygun restorasyon ve yeniden işlevlendirme çalışmalarıyla yaşatılmalıdır. Böylelikle yapı, endüstriyel ve kültürel bellekteki yeri korunarak; kuşaklar boyu birikmiş toplumsal hafızayı sürdürmeye ve kentin kimliğinin devamlılığına katkı sunmaya devam edecektir.
"KENT KİMLİĞİ, ARDIŞIK DÖNEMLERİN İZLERİNİ TAŞIYAN YAPILARLA BİÇİMLENİR"
Diğer yandan hatırlatmak gerekir ki, Atatürk Devlet Hastanesi de kendi döneminin mimari anlayışını temsil eden ve tescilli statüye sahip önemli bir yapıdır. Dolayısıyla bu yapıya yapılacak her ekleme, değişiklik ya da yeni düzenleme, koruma mevzuatına uygun biçimde projelendirilip ilgili kurullardan izin alınarak gerçekleştirilmelidir. Bu iki miras katmanının birbirini yok ederek değil, birlikte korunarak yaşatılması gerektiği unutulmamalıdır. Kent kimliği, ardışık dönemlerin izlerini taşıyan yapılarla biçimlenir. Bu izlerin silinmesi, yalnızca fiziksel bir kayıp değil, toplumsal belleğin zedelenmesi anlamına gelir. Zonguldak Amelebirliği Hastanesi’nin korunması; geçmişin emeğine, sosyal adalet anlayışına, kültürel ve kentsel kimlik sürekliliğine duyulan saygının bir ifadesidir. Bu nedenle, kentimizdeki değerli her iki yapıya yapılacak her müdahale; koruma ilkeleri çerçevesinde, yerel halkın belleğini ve kentin tarihsel dokusunu gözeterek yeniden değerlendirilmelidir."